CZYM JEST UROCZYSTOŚĆ BOŻEGO CIAŁA
Wierni katoliccy od początku chrześcijaństwa szczególnie wspominają Ostatnią Wieczerzę i Przeistoczenie chleba i wina w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. 
Kościół katolicki obchodzi ustanowienie Eucharystii w Wielki Czwartek, wtedy jednak rozpamiętuje się przede wszystkim Mękę Jezusa Chrystusa. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa nazywana uroczystością Bożego Ciała ma natomiast charakter dziękczynny i radosny. W Polsce obchodzi się ją w czwartek po Uroczystości Trójcy Świętej, a więc jest to święto ruchome, wypadające zawsze 60 dni po Wielkanocy. Najwcześniej może przypaść 21 maja, najpóźniej 24 czerwca. W niektórych krajach przenoszona jest na kolejną niedzielę.
W Polsce obchody uroczystości wiążą się z procesją z Najświętszym Sakramentem po ulicach parafii. W naszym kraju uroczystość Ciała i Krwi Pańskiej jest dniem ustawowo wolnym od pracy.

Tego dnia, oprócz udziału w procesji, bierzemy w miarę możliwości pełny (czyli z przyjęciem Komunii Św.), udział w uroczystej Mszy Świętej. W niektórych parafiach tego dnia Komunia Św. rozdawana jest pod dwiema postaciami (Chleb i Wino).
W Boże Ciało publicznie wyznajemy swoją wiarę w Chrystusa. Po Mszy Świętej wybieramy się z całą rodziną na procesję, która obejmuje teren naszej parafii. W większych miejscowościach można również wziąć udział w procesji miejskiej, obejmującej parafie znajdujące się w centrum miasta. Procesje są niezwykle barwne, kolorowe i radosne. Dzieci pierwszokomunijne sypią świeże kwiaty, biją dzwony, wierni śpiewają pieśni eucharystyczne niosąc krzyż, ruchome ołtarze, obrazy, figurki, chorągwie i sztandary. Wiele domów, zwłaszcza ich okien, jest przystrajanych krzyżami i obrazami z wizerunkiem Chrystusa. W niektórych parafiach przyjął się zwyczaj tworzenia przepięknych dywanów kwiatowych. Spotyka się również tradycję łamania chleba z wiernymi na koniec procesji.
Podczas procesji kapłan niesie ozdobną Monstrancję z Najświętszym Sakramentem, nad nią niesiony jest baldachim. Zatrzymuje się przy czterech ołtarzach, gdzie odczytywane są fragmenty Ewangelii, a wierni klęcząc śpiewają suplikacje – korne prośby i błagania, by Bóg zmiłował się nad nimi, wybawił ich od głodu, ognia, wojny i zachował ich od nagłej i niespodziewanej śmierci. 
Jest to również dzień, który w sposób odświętny staramy się spędzić z rodziną. Dbamy o godny ubiór, jemy uroczysty obiad. Po procesji warto wybrać się na wspólny spacer, czy lody. Tworząc swoje własne, rodzinne rytuały związane z tym dniem nadajemy mu wyjątkowy i niepowtarzalny charakter w naszej rodzinie, a jednocześnie przekazujemy dzieciom pamięć o tym, że jest to szczególny dzień.

Z Bożym Ciałem związana jest także uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, która jest obchodzona w piątek zaraz po oktawie Bożego Ciała, czyli po ośmiu dniach.

HISTORIA I ZWYCZAJE

RYS HISTORYCZNY UROCZYSTOŚCI

Uroczystość Bożego Ciała została ustanowiona na skutek widzeń św. Julianny z Cornillon. Kiedy była przeoryszą klasztoru augustianek w Mont Cornillon w pobliżu Liege, w roku 1245 została zaszczycona objawieniami, w których Chrystus żądał ustanowienia osobnego święta ku czci Najświętszej Eucharystii. Wyznaczył również dzień uroczystości Bożego Ciała - czwartek po niedzieli Świętej Trójcy. Biskup Liege, Robert z Thourotte, po naradzie ze swoją kapitułą i po pilnym zbadaniu objawień, postanowił wypełnić życzenie Pana Jezusa. W roku 1246 odbyła się pierwsza procesja eucharystyczna. W tym samym roku biskup zmarł, a wyższe duchowieństwo miasta uznało wprowadzenie święta pod taką nazwą za wysoce niewłaściwe. Świętej Julianny omalże nie oskarżono o herezję. Po interwencji archidiakona katedry w Liege, Jakuba, kardynał Hugo zlecił ponowne zbadanie sprawy i zatwierdził święto. W roku 1251 po raz drugi archidiakon Jakub poprowadził ulicami Liege procesję eucharystyczną. Jakub został wkrótce biskupem w Verdun, patriarchą Jerozolimy i ostatecznie papieżem (1261-1264). Panował jako Urban IV. To on w roku 1264 wprowadził w Rzymie uroczystość Bożego Ciała.
Bezpośrednim powodem ustanowienia święta miał być cud eucharystyczny w Bolsenie, który miał miejsce w 1263 r. Gdy kapłan odprawiał Mszę Świętą, po Przeistoczeniu kielich trącony ręką przechylił się tak nieszczęśliwie, że wiele kropel Krwi Chrystusa wylało się na korporał. Przerażony kapłan ujrzał, że postacie wina zmieniły się w postacie Krwi. Zawiadomiony o tym cudzie papież, który przebywał wówczas w pobliskim mieście Orvieto, zabrał święty korporał. Przechowywany jest on do dziś w katedrze Orvieto. W 1264 r. papież Urban IV bullą Transiturus ustanowił uroczystość dla całego Kościoła. Uzasadniając przyczyny jej wprowadzenia wskazał: „[...] zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu, która w Wielki Czwartek nie może być uroczyście obchodzona ze względu na powagę Wielkiego Tygodnia.”

Korzystając z tego, że na dworze papieskim w Orvieto przebywał wówczas św. Tomasz z Akwinu, Urban IV polecił mu opracowanie tekstów liturgicznych Mszy Świętej i Oficjum. Tekstów tych używa się do dziś (np. Pange lingua [Sław, języku...], a zwłaszcza jego dwie ostatnie zwrotki [Przed tak wielkim Sakramentem]; ostatnie zwrotki hymnu Verbum supernum śpiewane są przy wystawianiu Najświętszego Sakramentu [O zbawcza Hostio]; fragment hymnu Sacris solemniis stał się samodzielną pieśnią [Panis angelicus]). 
Ze względu na śmierć Urbana IV bulla ta nie została jednak ogłoszona, a tym samym uroczystość nie została ustanowiona. Uczynił to dopiero papież Jan XXII, który umieścił powyższą bullę w Klementynach (1317) i wprowadził do kalendarza liturgicznego Święto Najświętszego Ciała Chrystusa (stąd potoczna nazwa Boże Ciało).
W 1849 roku papież Pius IX ustanowił Święto Najdroższej Krwi Pana naszego Jezusa Chrystusa (Festum Pretiosissimi Sanguinis Domini Nostri Jesu Christi), które było obchodzone najpierw w pierwszą niedzielę lipca, a od 1933 r. – 1 lipca.
W 1955 Pius XII reformując liturgię zlikwidował obchody oktawy uroczystości. Zmianę tę utrzymał Paweł VI wprowadzając w 1969 nowe normy kalendarza. Na prośbę polskiego Episkopatu w Polsce został zachowany zwyczaj obchodzenia oktawy, choć nie ma ona już charakteru liturgicznego. Reforma liturgiczna Pawła VI z roku 1969 połączyła oba święta w jedno, choć w formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego stosuje się ich rozdział. Podobnie w zgromadzeniach Misjonarzy Krwi Chrystusa i Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa.

W Polsce Boże Ciało po raz pierwszy wprowadził biskup Nankier w 1320 r., w diecezji krakowskiej. W 1420 r. na synodzie gnieźnieńskim uznano uroczystość za powszechną, obchodzoną we wszystkich kościołach w państwie. W późnym średniowieczu i renesansie największym sanktuarium kultu Eucharystii w Polsce był poznański kościół Bożego Ciała, w którym w 1399 roku miał miejsce cud eucharystyczny.

ZWYCZAJE EUCHARYSTYCZNE

Eucharystia (gr. εύχαριστία) oznacza dziękczynienie. Słowo to służy jako określenie zarówno Mszy Świętej, jak i samego Ciała Pana Jezusa. Ciało Pana Jezusa to przeistoczony, niekwaszony chleb z mąki pszennej oraz przeistoczone wino z winogron, bez domieszek. Przeistoczenie (czyli zmiana co do istoty) jest centralnym punktem Mszy Świętej i dokonuje się dzięki mocy Ducha Świętego, który zstępuje na słowa kapłana uosabiającego Chrystusa. W wyniku przeistoczenia chleba i wina następuje zamiana ich substancji na Substancję Ciała i Krwi Pana Jezusa, przy czym cechy nieistotne (takie jak smak, kolor, zapach i konsystencja) pozostają niezmienione.

Adoracja Najświętszego Sakramentu polega na modlitwie w skupieniu przed Eucharystią. Uroczyste adoracje odbywają się przy okazji rożnych nabożeństw w kościołach. Najświętsze Ciało naszego Pana wystawiane jest najczęściej w Monstrancji – ozdobnym naczyniu liturgicznym. Za okrągłą szybką widać Hostię – czyli Ciało Pana Jezusa pod postacią białego Chleba.
W niektórych miejscach odbywa się ciągła adoracja – Najświętszy Sakrament wystawiony jest cały czas i pełnione są dyżury. Nazywa się to WIECZYSTĄ ADORACJĄ.

Nawiedzenie Najświętszego Sakramentu odbywa się przy pomocy prostej, trzykrotnie powtarzanej formuły przed Tabernakulum: Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament. Teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

Odwiedziny u Pana - to zwyczaj krótkiej wizyty w kościele czy kaplicy, gdzie w Tabernakulum przechowywany jest Pan Jezus pod postacią Chleba. W czasie odwiedzin wypada uklęknąć i wypowiedzieć dowolne słowa pozdrowienia.

Komunia duchowa - to duchowa łączność z Jezusem ukrytym w Sakramencie. Można ją nawiązać będąc w domu, w szpitalu, w pociągu. Pomaga w tym prosta formuła słowna: Pragnę Cię przyjąć, Panie, z tą samą czystością, pokorą i pobożnością, z jaką przyjęła Cię Twoja Najświętsza Matka, z duchem i żarliwością świętych.

Po przyjęciu Komunii Świętej pozostajemy w ciszy i skupieniu rozmawiając z Jezusem, wielbiąc Go, dziękując Mu, przepraszając Go i prosząc. Jest to moment największego zjednoczenia ze Zmartwychwstałym. Ciało Jezusa pozostaje w nas do momentu trwania postaci chleba, czyli około dziesięciu minut. Nie powinniśmy wtedy wychodzić z kościoła.

Post Eucharystyczny - Kościół nakazuje, aby godzinę przed przyjęciem Najświętszego Ciała Pana Jezusa przygotować się poprzez nieprzyjmowanie napojów ani pokarmów (wyjątek stanowią chorzy; dopuszczalne jest spożycie wody i leków).

FUNDACJA ORSZAK TRZECH KRÓLI
 
BYSŁAWSKA 84
04-993 WARSZAWA
 
kontakt@orszak.org
biuro@orszak.org